Ayıplı mal veya hizmet, haksız alınan ücret iadesi, cayma hakkının kullandırılmaması gibi sebepler ile, tüketicilerin mağdur olduğu haller, ilgili firma ile çözüme kavuşturulamadığında, tüketiciler, tüketici hakem heyetine başvurabilir.
Tüketici ile ilgili işlemler ve onlara yönelik tüm uygulamalar ve bu süreçlerde yaşanan uyuşmazlıkların çözümlenebilmesi amacıyla 6502 sayılı ‘Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’ gereği ve ‘Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliği’ gereği bu heyetler kurulmuştur. İl merkezlerinde ve ilçe merkezlerindeki bu heyetler, illerde ticaret il müdürüne, ilçelerde kaymakamlığa bağlıdır.
Tüketici Hakem Heyetine başvuru için 6502 sayılı yasanın 68. Maddesi gereği belli bir parasal sınır vardır ve bu sınır her takvim yılı başından itibaren geçerli olmak üzere, o yıl için Vergi Usul kanunu uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında arttırılarak uygulanır.
2017 yılı için 3/12/2016 tarihli ve 29907 sayılı Resmi Gazete’de 6502 Sayılı ‘Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 68. Ve ‘Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliği’nin 6. Maddelerinde yer alan Parasal sınırın arttırılmasına ilişkin tebliğ yayımlanmıştır.
Bu parasal sınır 1/1/2017 tarihinden itibaren Maliye Bakanlığı tarafından 2016 yılı için yeniden değerleme oranı olarak ilan edilen 3,83 oranında yapılmıştır. Buna göre, İlçe Tüketici Hakem Heyetine başvuru sınırı 2.320 TL’den 2.400 TL’ye, İl Tüketici Hakem Heyetlerine başvuru sınırı ise 3.480 TL’den 3.610 TL’ye çıkarılmıştır.
Tüketicinin doğru bir şekilde bilgilendirilmesi gerektiğinden, onlara sunulan sözleşme veya bilgilendirme formlarında uyuşmazlık kapsamında bu sınırlamalar mevcutsa, her yıl yeniden güncellenmiş olmalıdır.
Uyuşmazlıkla ilgili başvurularda uyuşmazlıkla ilgili dilekçe, delillerle birlikte Tüketici Hakem Heyeti’ne sunulur. Başvuru elektronik ortamda yapılacak ise e-devlet üzerinden yapılması zorunludur.
İlgili yönetmeliğe göre güvenli elektronik imza veya mobil imza yok ise, ıslak imza imzalanıp 15 gün içinde bilgi ve belgelerin Tüketici Hakem Heyeti’ne posta ile elden ulaştırılması gerekiyor. Ancak TÜBİS sisteminde yapılan yenilik ile bu aydan itibaren elektronik, mobil, ıslak imza zorunluluğu olmadan doğrudan e-devlet üzerinden Tüketici Hakem Heyeti’ne başvuru yapılması mümkün kılındı. Ayrıca tüketici yaptığı başvurunun aşamalarını da buradan takip edebilecek. KEP ile entegre sistem sayesinde Tüketici şikayetlerine yönelik kararlar artık elektronik ortamda şikayetin muhatabına tebliğ edilebilecek.
Hakem Heyeti, başvuru sonrasında taraflardan, ilgili kurum veya kuruluştan ilgili bilgi ve belgeleri talep edebilir, bilirkişi incelemesi yapabilir. Talep edilen bilgi, belgeler 30 günlük süre içinde sunulmaz ise, dosyadaki mevcut belgeler üzerinden karar verilir. Muhatabın savunmasını almalıdır ve sonrasında inceleyip heyet başvurunun kabulüne veya reddine karar verir ve bunu taraflara tebliğ eder. Bu karar doğrudan icraya konulabilir. Karara itiraz, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde Tüketici Mahkemesine yapılır. İtirazın Tüketici Hakem Heyeti Kararının icrasını otomatik olarak durdurmayacağını da hatırlatmakta fayda var. Bunun için hakimden tedbir talebinde bulunulması ve durdurma kararının verilmesi gerekir. Tüketici Hakem Heyeti kararına karşı yapılan itiraz üzerine Tüketici Mahkemesi’nin vereceği karar kesindir.
‘ Bu yazı ilk olarak E-ticaret Çağı dergisinin Şubat 2017 sayısında yayınlanmıştır.’