Global anlamda ve ülkemiz için zor bir yılı geride bıraktık, geriye dönüp baktığımızda bilişim hukuku alanında hem firmaları hem kullanıcıları yakından ilgilendiren pek çok olay yaşadık, yeni düzenlemelere tabi olduk diyebiliriz. Bunlara kısaca değinecek olursak;
- Kişisel veriler kanunu yayınlandı. Bu yasa ile kişisel verilerin elde edilmesi, yöntemleri, işlenmesi, saklanması, depolanması ve yurtdışına aktarılması, üçüncü kişilerle paylaşılması gibi hususlar belli standartlara bağlandı. Veri koruma sorumlusu belirleme gibi yeni sorumluluklar düzenlendi. Diğer yandan veri sahibine, verilerinin elde edilme yöntemini ve amacını sorgulama, ne kadar süreyle saklandığını bilme, silinmesini isteme hakları getirildi. Verinin gizli ve bütün olarak korunması için gereken önlemleri almak açısından uyum sürecinin tamamlanması için son tarih ise 7 Ekim’di.
- E- ticaret sitelerine yönelik yeni düzenlemelerin taslağı da bu yıl gündemdeydi. Yayınlanan tebliğ taslağı yasalaşırsa; e-ticaret sitelerine bildirim yükümlülüğü gelmiş olacak. Buna göre, e-ticaret yapan firmalar, faaliyet gösterdiği siteyi, mobil uygulamayı ve ödeme yöntemini Bakanlığa bildirmek ve kayıt altına aldırmak zorunda olacak. Ancak satılan mal ve hizmetin türü, ödeme yönteminin kaydı gibi kayıtların kişisel veri içeriyor olması sebebiyle, bu tür veri tabanlarının en ciddi önlemlerle korunması gerekir.
- Diğer bir taslak ise e-ticaret sitelerine güven damgası getirilmesini düzenliyor. Zorunlu değil fakat ücretli olması planlanıyor. Ancak örneğin süresi bitince yenilenmezse ‘güvensiz’ listesinde ilan edilmesi söz konusu. Bu damgayı ise, Bakanlığın belirlediği Güven Damgası Sağlayıcıları sağlayacak. Ancak güven damgasını edinebilmek için suç işlememiş olmak, kargo takibi ve müşteri temsilcisi sistemini etkin kullanabilme gibi ibarelerin varlığı aranıyor olacak.
- Mesafeli sözleşmelere damga vergisi getirildi ancak bunu takiben başka bir düzenleme ile kaldırıldı ve hala mesafeli satış sözleşmelerinin damga vergisine tabi değil.
- İngiltere’de Kraliyet Savcılık Servisi, saldırgan hashtagler açanlar, intikam pornosu failleri hakkında soruşturma açılacağını duyuruldu. Ancak bunun hiç bir zaman ifade özgürlüğünün ihlali anlamına gelmeyeceğinin altı çizildi.
- Almanya Ulusal Veri Koruma Kurumu, Facebook’un kişiselleştirilmiş reklam yayınlamak amaçlı WhatsApp’tan abone bilgilerini almasını yasakladı ve daha önceki verilerin silinmesini istedi.
- Avrupa Adalet Divanı, Almanya’da dinamik IP adreslerinin kaydedilmesinin kişisel verilerin ihlali anlamına geldiğine dair bir karar verdi. Yapılan açıklamada, mahkeme kararı karşısında yalnızca 7 gün tutulabileceğini düzenleyebileceklerini açıkladı.
- İnternet üzerinden alışveriş yapılmasını sağlayan ödeme sistemi Paypal, Türkiye’deki faaliyetlerini durdurduğunu açıkladı. Şirketin lisans başvurusunun BDDK tarafından reddedilmiş olması ise gösterilen gerekçeydi.
- Apple- FBI davası yine bu yıl gündemdeydi. FBI, geçen sene Apple’dan bir zanlının iphone şifrelerini devre dışı bırakmasını istemişti. Apple’a göre ise, davayı FBI kazanırsa, hükümet günün birinde firmayı kullanıcıların kamera ve mikrofonlarına erişim ve gözetleme konusunda zorlayabilir. Facebook ve Twitter’da Apple’a bu konuda destek verdi.
- Avusturya’da 18 yaşında bir genç, Facebook’ta çocukken ailesinin kendi fotoğraflarını paylaşması sebebiyle onlara dava açtı.
- AB Komisyonu üç yıllık vergi soruşturması sonunda, Apple’ın İrlanda hükümetine 13 milyar Euro tutarında ceza ödemesine karar verdi. Apple ve İrlanda Maliye Bakanı, kararı temyiz edeceklerini belirttiler.
- Samsung Galaxy Note 7 cihazların patlama sorunu sebebiyle uçaklara dahi cihazların alınması yasaklandı; ayıplı ürün sebebiyle davaların açılıp açılmayacağı merak konusuydu ki, davalar açılmaya başlandı.
- Sitelerin bant genişliğinin kısılması, yavaşlatılması, kimi zaman ise tamamen erişilemediğine zaman zaman tanık olduk. Genellikle sosyal medyadaki haber, forum, arşiv, blog, mikroblog, videoblog sitelerine yönelik yavaşlamalar yaşandı. Twitter, Facebook, Youtube haricinde bu yıl WhatsApp, Snapchat, Instagram da kısıtlamalara konu oldu.
- Popüler VPN servislerinin büyük bir kısmı engellendi. VPN servislerinin engellenmesi, 2014 yılında 5651 sayılı internet yasasında yapılan değişiklik ile getirilen düzenleme ile yasal hale getirilmişti. Yasayla, alternatif erişim yöntemlerinin de engellenebileceği düzenlenmişti.
- Olağan üstü hal sürecinde, 5651 sayılı internet yasasının pek çok noktada yetkilendirdiği TİB (kanunda başkanlık olarak geçer) kapatıldı ve BTK yetkilendirildi. Bu sebeple 671 sayılı KHK ile 5651 sayılı yasadaki yetkiler de devredildi.
- Bunların dışında bu yıl, sağlık verilerini barındıran veri tabanı sızdırıldı. Pek çok kişinin hassas verileri ifşa edildi. Savcılık nezdinde ilgili soruşturmalar başlatıldı.
- 50 milyon kişinin kimlik verisi sızdırıldı ve yayınlandı. Bu verilerin adres, anne – baba, doğum tarihi, nüfus cüzdan seri no gibi bilgiler de içermesi potansiyel bir tehlike yarattı. Nitekim bu verileri sızdıranlar hakkında soruşturma açıldı.
- Anayasa Mahkemesi; işverenlerin çalışanlara sağladığı kurumsal e-posta hesaplarını inceleyebileceğine dair bir karar verdi. Kararda, özel yazışma yapılıyorsa bunun işten çıkarma sebebi sayılabileceği belirtildi. Bu konu hukukçular tarafından epey eleştirildi.
- Yargıtay, Facebook üzerinde bir kişinin fotoğrafının bir başkası tarafından izinsiz kullanılmış olmasının suç olmayacağı yönünde bir karar verdi. Oysa fotoğraf da bir kişisel veridir diyebiliriz.
- Yine bu yıl içerisinde yeni bir düzenleme yapıldı ve ağırlığı 500 gramdan fazla olan drone’ların ve pilotlarının Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’ne kaydı zorunlu kılındı. Ayrıca ticari faaliyet gösteren bir drone ise Türk Hava araçları tesciline kayıt olması ve sigorta yaptırması artık Türkiye’de de zorunlu kılındı. Diğer yandan bazı illerde drone uçurulması güvenlik sebebiyle Valilik iznine tabi kılındı.
‘Bu yazı ilk olarak DigitalAge dergisinin Ocak 2017 sayısında yayınlanmıştır.’