Bu ay öncelikle elektronik Pazar yerlerini yakından ilgilendiren bir yükümlülüğün yürürlüğe girdiğini hatırlatalım. 24 Aralık 2015 tarihinde Resmi Gazetede Maliye Bakanlığı tarafından yayınlanan 464 Sıra No’lu, Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği adlı bu tebliğe göre, 1 Temmuz 2016 tarihinden itibaren; tebliğ ile mükellef kılınan 3 grup, elektronik ticaret aracılık işlemleri ve bazı ticari faaliyetlerine ilişkin olarak Maliye’ye sürekli olarak aylık bilgi vermek zorunda. Her ay yapılan muamelelere dair bilgiler, Maliye Bakanlığı Bilgi Transfer Sistemi (BTRANS) aracılığı ile elektronik ortamda veri olarak aktarılmak zorunda. Böylece bu bilgiler sistem üzerinden doğrudan Gelir İdaresi Başkanlığı’na iletilecektir. Buna uymayanlar hakkında, işledikleri fiillere göre, Vergi Usul Kanununda yazılı cezalar tatbik edileceğini de hatırlatalım.
Peki mükellef kılınan bu 3 grup kimler? Bankalar ve internet reklamcılığı hizmet aracıları, kargo ve lojistik işletmeleri ve aracı hizmet sağlayıcılar. Aracı hizmet sağlayıcılar derken; başkalarına ait iktisadi ve ticari faaliyetlerin yapılmasına elektronik ticaret ortamını sağlayan gerçek ya da tüzel kişiler bu gruba dahildir. Örneğin, bir eticaret sitesi, Pazar yeri iş modelini gerçekleştiriyor ise aracı hizmet sağlayıcıdır. Yani aracı hizmet sağlayıcı, ürün veya hizmetleri satan, kiralayan, alan, dağıtım yapanın doğrudan kendisi değildir.
İşte bu mükellef grupların, BTRANS üzerinden hangi verileri, nasıl, ne yöntemle, ne sıklıkla, hangi bilgi ve belgeler ile sunması gerektiğine dair detaylı bilgiye www.gib.gov.tr sitesinden ulaşabilirsiniz.
Bir diğer haber, geçtiğimiz ay Birleşik Krallık’ta yapılan referandumdan yüzde 51.9 oyla AB’den ayrılma (Brexit) kararı çıktı. Bu tarihi referandum günü, pek çok sosyal medya devi kullanıcıları oy kullanmaya davet etti. Twitter #ivoted hashtagi ile kullanıcılara özel emoji yayınladı; Google ana sayfada Birleşik Krallık’takilere özel bir mesaj ile seçimleri hatırlattı ve tıklayanları bilgi veren bir sayfaya yönlendirdi; Snapchat ise yine oradaki kullanıcılara özel olarak Referandum saatlerini bildiren, ülke ve AB bayrağı içeren filtreler yayınladı. Ancak bu kez de kullanıcıların oy pusulası fotoğraflarını çekip, sosyal medyada yayınlanması hukuki tartışmalara sebep oldu. Birleşik Krallık yasaları bunu yasaklıyor, ayrıca seçim komisyonu da yaptığı açıklamada vatandaşlara bunu yayınlamamaları konusunda tavsiyede bulundu. Bu sırada kimlik bilgilerinin açığa çıkması, seçim sonuçlarına hile karışması gibi endişeler doğuracağı bildirildi.
Fransa’daki Avrupa Futbol Şampiyonasında Twitter’da ülke adı ile hashtag koyup bayrak açtık, Eyfel Kulesini kırmızı beyaza boyadık, ama biz bitti demeden bitti ve ne yazık ki elendik. Bu süreçte bir başka olay daha yaşandı. Milli Takım Direktörü Fatih Terim, kızı Buse Terim ve eşine Instagram ve Twitter üzerinden ağır hakaretlerde bulunanlar hakkında suç duyurusunda bulundu ve bazı Twitter adresleri hakkında erişim engelleme kararı aldırdı.
Haziran ayında ülke genelinde internetin yavaşlaması da bir başka gündemdi. TİB bu duruma dair ‘ Google cache belleğe kısa süreli getirilen bir erişim engelinin buna sebep olduğunu belirtti. Aynı hafta Ulaştırma Bakanlığı’ndan yapılan açıklama ise yavaşlık sebebinin, Bulgaristan ve Romanya’daki fiber hat bağlantı ve enerji sorunu sebebi ile olduğu yönündeydi.
Türkiye’de internet tarihinde bir olumsuz gelişmeye daha tanık olduk. İnternet üzerinden alışveriş yapılmasını sağlayan ödeme sistemi Paypal, Türkiye’deki faaliyetlerini durdurduğunu açıkladı. Şirketin lisans başvurusunun BDDK tarafından reddedilmiş olması ise gösterilen gerekçeydi. Lisans için çalışmalara devam edeceklerini de bildirdiler. Bu arada site kapanmadan evvel, kullanıcılar Paypal hesaplarında kalan parayı banka hesaplarına aktarırken, belli bir limitin altındaki bakiyenin aktarılamadığını gördü. Bu sırada EkşiSözlük sitesi üzerinden duyurulan ve daha sonra LOSEV’in de duyurduğu kampanya sayesinde pek çok kişi hesaplarında kalan bakiyeyi bu kuruma bağışladı.
Bu arada Singapur’da devlet memurlarına internet yasağı getirilince, halk Akıllı teknoloji Ulusu Girişimiyle çeliştiğinden, bu karara tepkiyle yaklaştı. Düzenlemenin amacı, bilgi güvenliği olarak belirtildi. Ancak gizli devlet belgelerine erişimi zaten olmayan memurların, örneğin öğretmenler gibi meslek gruplarının da yasağa tabi oluşu, bir diğer tepki sebebiydi.
‘Bu yazı ilk olarak DigitalAge dergisinin Temmuz 2016 sayısında yayınlanmıştır.’