1.11.2018 Tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Kişisel Verileri Koruma Kurulu’nun 2018/119 No’lu kararında ticari elektronik ileti gönderileceği zaman ilgili kişilerin rızasının alınması konusuna değinilmiştir.
6698 sayılı yasaya göre kişisel veriler, kişilerin açık rızası olmadan işlenemez. Ancak md. 5/2’de düzenlenen hallerden biri varsa ilgili kişinin açık rızası olmaksızın kişisel veriler işlenebilir. Yani kanunda açıkça rıza alınmasına ihtiyaç olmadığı düzenlenmişse, fiili imkansızlık sebebiyle rıza açıklanamayacak durumda ise, bir sözleşmenin ifasıyla doğrudan ilgili ise, veri sorumlusunun hukuki yükümlülüğünü yerine getirmesi için zorunlu ise, ilgili kişi veriyi kendisi alenileştirmişse, bir hakkın tesisi, kullanımı veya korunması için veri işleme zorunlu ise, ilgili kişinin temel hak ve özgürlüklerine zarar vermemek kaydıyla, veri sorumlusunun meşru menfaatleri için veri işlenmesi gerekiyorsa açık rıza olmadan işlenebilir.
Ayrıca kişisel veriler ilgili kişinin açık rızası olmadan da aktarılamaz, yurt dışına çıkarılamaz. Fakat bu durumların istisnaları da yasada düzenlenmiştir. Kararda, yukarıda bahsettiğimiz kanunda sayılan haller olmadan, rıza almadan kişilerin telefon numaralarına SMS göndermek, arama yapmak veya e-posta adreslerine posta göndermek suretiyle reklam içerikli ileti yönlendirmek hukuka aykırı sayılmıştır.
Bunu veri sorumluları yapıyorsa veya veri sorumluları adına bu verileri kullanarak 3. taraf veri işleyenler bu eylemleri gerçekleştiriyorsa, bu veri işleme faaliyetlerinin derhal durdurulması gerektiği düzenlenmiştir. Nitekim 12. madde kapsamında veri sorumlusu ile müştereken sorumlu tutulmaları söz konusu olacaktır. Aksi halde bu kişiler hakkında 12. maddedeki veri güvenliğine dair yükümlülüklerin ihlali halinde 15.000 Türk Lirası’ndan 1.000.000 Türk Lirası’na kadar, 15. md. uyarınca verilen kurul kararını yerine getirmeyenler hakkında 25.000 Türk Lirası’ndan 1.000.000 Türk Lirası’na kadar idari para cezası verilebilir.
Ayrıca TCK’da düzenlenen 136. madde uyarınca bu eylemlerin “Verileri Hukuka Aykırı Olarak Verme veya Ele Geçirme” suçunu oluşturması sebebiyle ilgililer hakkında suç duyurusunda bulunulabilir. Diğer yandan 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun gereği, bu faaliyetlerin yapılması için ilgili kişilerden alınması gereken onaylar hakkında “Ticari İletişim ve Ticari Elektronik İletiler Hakkında Yönetmelik” de hizmet sağlayıcıların mal ve hizmetlerini tanıtacağı, pazarlama yapacağı zaman alıcıların elektronik iletişim adreslerine ticari elektronik ileti gönderebilmesi için “alıcı”dan onay alması gerektiğini düzenler.
Aynı yönetmelikte bu onayların nasıl alınacağına dair detaylar da düzenlenmiştir. Daha önceki yazılarımda bahsetmiştim; ancak tekrar hatırlatalım, bunların da yazılı veya elektronik iletişim aracıyla alınması ve red hakkının alıcıya tanınması gerekir.
Sonuç olarak, ilgili KVKK hükümlerinde yer alan rızanın aranmadığı haller söz konusu değilse, rıza alınmadan ticari elektronik ileti gönderilmesi halinde kararda da belirtildiği üzere hukuki ve cezai yaptırımlar söz konusu olacaktır. Bu sebeple rızaların önceden alınması hakkında gerekli özenin gösterilmesi önem taşımaktadır.
‘ Bu yazı ilk olarak E-ticaret Çağı dergisi sitesinde Aralık 2018’de yayınlanmıştır.’